Andy ging naast me zitten.
‘Laat ze dan maar zoeken,’ zei ze. ‘Laat ze iemand vinden die jouw integriteit waardeert.’
‘Zo simpel is het niet,’ zei ik, terwijl ik mijn laptop naar haar toe schoof om haar de e-mail te laten zien die ik net had ontvangen.
Een agenda-uitnodiging voor een gesprek met HR volgende week. Onderwerp: PRESTATIEPROBLEMEN.
‘Eigenlijk is het zo simpel,’ hield Andy vol. ‘Neem ontslag voordat ze je kunnen ontslaan. Je geestelijke gezondheid is meer waard dan deze baan. Dubbel en dwars.’
De volgende dagen stelde ik ontslagbrieven op.
Ik heb ze twee keer verwijderd.
Iets belette me om weg te lopen.
Een hardnekkig geloof dat de waarheid ertoe zou moeten doen.
Dat bedrijven de openbare veiligheid niet in gevaar mogen brengen voor winstmarges.
In plaats van ontslag te nemen, deed ik iets riskantser.
Ik begon te zoeken naar wat Thora en haar team mogelijk verborgen hielden.
Onder het mom van het voorbereiden van een marktanalyse vroeg ik toegang tot productontwikkelingsdossiers die normaal gesproken buiten mijn bevoegdheid vallen. De meeste verzoeken werden afgewezen, maar genoeg werden wel ingewilligd, waardoor ik een verontrustend beeld begon te vormen.
Drie dagen voor mijn HR-gesprek vond ik het.
In een submap met budgetprognoses zat een spreadsheet verborgen die me de rillingen over de rug bezorgde.
Het ging niet alleen om het negeren van regels.
Ze hadden bewust een goedkopere, niet-conforme versie van ons product ontworpen, specifiek voor de Aziatische markt.
De spreadsheet bevatte berekeningen van hoeveel consumentenklachten, verwondingen en zelfs potentiële sterfgevallen het bedrijf kon opvangen voordat regelgevende maatregelen financiële gevolgen zouden hebben die de winst uit bezuinigingen zouden overstijgen.
Mensenlevens gereduceerd tot een kosten-batenanalyse.
Ik heb het bestand afgedrukt en het vervolgens meteen uit mijn downloadmap verwijderd.
Die nacht heb ik niet geslapen.
Tegen de ochtend had ik mijn besluit genomen.
De HR-vergadering was aangebroken.
Toen Iris het transcript van mijn zogenaamd ongepaste opmerkingen over de tafel schoof, herkende ik de valstrik.
Thora’s verzekeringspolis.
Als ik een probleem zou vormen, zou ik worden ontslagen wegens intimidatie – mijn geloofwaardigheid zou worden vernietigd voordat ik ook maar iets aan het licht kon brengen.
Toen kwam de CEO binnen en veranderde het script.
Nu ik in de gang buiten het HR-kantoor stond, had ik nog steeds geen idee wat ik met zijn instructie moest doen om iemand genaamd Lane te bellen.
Ik scrolde als een bezetene door mijn contacten, maar vond niemand met die naam.
Mijn telefoon trilde door een sms’je van een onbekend nummer.
Mevrouw Chudri, u spreekt met Lane Perkins van de juridische afdeling. De CEO heeft mij gevraagd contact met u op te nemen. Ik verzoek u dringend om zo snel mogelijk naar vergaderzaal E te komen.
Toen ik aankwam in de kleine vergaderruimte, verscholen op de directieverdieping, stond er een lange vrouw met kortgeknipt zilvergrijs haar een stapel documenten te bekijken.
‘Lane Perkins,’ zei ze, terwijl ze haar hand uitstak. ‘Ik heb begrepen dat u iets belangrijks hebt ontdekt over onze expansie op de Aziatische markt.’
‘Het spijt me, maar ik ben in de war,’ gaf ik toe. ‘Ik heb hierover met de CEO niet gesproken.’
‘Nee,’ zei ze, ‘maar iemand anders wel. Iemand die de situatie met grote bezorgdheid heeft gevolgd.’
De deur ging weer open en Melissa van de boekhouding kwam binnen – een stille vrouw met wie ik in zes jaar tijd misschien tien woorden had gewisseld.
‘Sorry dat ik te laat ben,’ zei ze, terwijl ze een dikke map neerzette. ‘Ik moest wachten tot Thora voor de lunch weg was om de resterende bestanden te kunnen bekijken.’
Ik staarde haar verbijsterd aan.
‘Ben jij hierbij betrokken?’ vroeg ik.
« Melissa is al acht jaar onze interne auditor voor nalevingskwesties », legde Lane uit. « Ze rapporteert rechtstreeks aan de raad van bestuur, niet aan het management. »
« En ik houd het team van Thora al in de gaten sinds er drie maanden geleden onregelmatigheden in het budget voor veiligheidstests aan het licht kwamen », voegde Melissa eraan toe. « Toen je werd aangesteld om de uitbreiding te leiden, hoopte ik dat je zou opmerken wat er gaande was. »
‘Maar waarom hebben ze ze niet eerder tegengehouden?’ vroeg ik.
Lanes gezichtsuitdrukking verstrakte.
‘Bewijs,’ zei ze. ‘We hadden onweerlegbaar bewijs nodig van opzettelijk wangedrag, niet alleen van nalatigheid. Toen u dat spreadsheet met de risicobeoordeling vond, was dat het laatste puzzelstukje dat we nodig hadden.’
Mijn gedachten tolden.
‘Hoe wist je dat ik het gevonden had?’ vroeg ik.
« We hebben alle toegang tot die bestanden in de gaten gehouden, » zei Melissa kort en bondig. « Toen je dat document om 23:42 uur opende en er achttien minuten aan besteedde voordat je het afdrukte, wisten we dat je het had gezien. »
Lane overhandigde me een document.
« Dit is een overeenkomst ter bescherming van klokkenluiders, » zei ze. « Door te tekenen, krijgt u immuniteit tegen elke mogelijke aansprakelijkheid, plus de garantie dat uw dienstverband bij het bedrijf wordt voortgezet, ongeacht de uitkomst van ons onderzoek. »
Terwijl ik het document doorlas, bekroop me een vreselijke gedachte.
‘Thora heeft bondgenoten in het hele bedrijf,’ zei ik. ‘Zelfs met deze bescherming wordt mijn werk onmogelijk.’
‘Misschien,’ erkende Lane. ‘Of misschien ook niet. De raad van bestuur heeft een volledige herstructurering van de productontwikkelingsafdeling goedgekeurd in afwachting van de resultaten van ons onderzoek.’
Ik ondertekende de overeenkomst, mijn handtekening trillend maar vastberaden.
‘Wat gebeurt er nu?’ vroeg ik.
