Bloedstolsels zijn misschien niet het meest prettige onderwerp om over na te denken, maar dit is de harde waarheid: ze vormen een sluipend gevaar dat jaarlijks honderdduizenden mensen treft, vaak zonder enige waarschuwing. Hoewel ze niet altijd fataal zijn, kan het negeren ervan leiden tot ernstige en blijvende gezondheidsproblemen. Daarom is het verstandig om te luisteren wanneer cardiologen een ernstig alarm slaan en zeggen: « Stop hier onmiddellijk mee. »
Over welke gewoonte hebben ze het dan?
Langdurig zitten.
Jazeker – iets ogenschijnlijk onschuldigs als urenlang op de bank zitten, aan je laptop gekluisterd blijven of tijdens een lange vlucht stilzitten, kan het risico op gevaarlijke bloedstolsels aanzienlijk verhogen.
Laten we eens nader bekijken wat er zich in je lichaam afspeelt en hoe je je bloedsomloop gezond kunt houden.
Wat zijn bloedstolsels nu eigenlijk?
Zie bloedstolsels als het ingebouwde reparatiesysteem van je lichaam. Wanneer je je knie schaaft of in je vinger snijdt, snellen bloedplaatjes toe en klonteren samen om de bloeding te stoppen. Dat proces creëert een stolsel – en in die situaties is het essentieel.
Problemen ontstaan wanneer zich zonder duidelijke oorzaak bloedstolsels in de bloedvaten vormen. Stel je voor dat het verkeer op een drukke snelweg plotseling stilstaat zonder aanwijsbare reden – dat is vergelijkbaar met wat er gebeurt wanneer een bloedstolsel de normale bloedstroom door je aderen of slagaders verstoort. Als een stolsel losraakt en zich verplaatst, kan het vast komen te zitten in de longen (wat een longembolie veroorzaakt), de hersenen (wat leidt tot een beroerte) of het hart (wat een hartaanval kan veroorzaken), met mogelijk levensbedreigende gevolgen.
Waarom is zitten dan zo belangrijk?
Het blijkt dat langdurig zitten – of het nu gaat om een Netflix-marathon van 12 uur, een lange vlucht of een gewone werkdag achter een bureau – ervoor kan zorgen dat bloed zich ophoopt, vooral in de onderbenen. Doordat het bloed niet circuleert, is de kans op bloedstolling groter.
Volgens dr. Danielle Belardo, een preventief cardioloog, bevordert regelmatige beweging een gezonde bloedsomloop. « Je spieren helpen het bloed door je aderen te pompen. Wanneer ze niet worden gebruikt, vertraagt de bloedstroom – en dat is waar het gevaar begint », legt ze uit.
Dr. Mohanakrishnan Sathyamoorthy, een andere vooraanstaande cardioloog, onderschrijft dit. Hij stelt dat de aandoening die bekend staat als veneuze stase – waarbij bloed te lang op één plek stilstaat – een van de belangrijkste factoren is die bijdragen aan de vorming van bloedstolsels.
En hier komt het: je hoeft niet oud of al ziek te zijn om risico te lopen. Zelfs gezonde jonge volwassenen kunnen problemen met de bloedstolling ervaren, vooral als ze lange perioden van inactiviteit hebben.
Wat zijn nog meer oorzaken van bloedstolsels?
Hoewel langdurig zitten een belangrijke trigger is, is het niet de enige. Hieronder staan enkele andere belangrijke boosdoeners:
1. Medische aandoeningen
Sommige aandoeningen verhogen de kans op bloedstolling. Deze omvatten:
Kanker en chemotherapie
Hartziekten
Auto-immuunziekten
Genetische stollingsstoornissen (zoals Factor V Leiden)
2. Letsel of operaties
Grote operaties, met name aan de heupen, benen of buik, verhogen het risico op bloedstolsels. Waarom? Omdat het herstel vaak gepaard gaat met lange periodes van bedrust – oftewel geen beweging.
3. Hormonale schommelingen
Vrouwen die zwanger zijn, de anticonceptiepil gebruiken of hormoonvervangende therapie ondergaan, lopen mogelijk een hoger risico vanwege veranderingen in de oestrogeenspiegel, waardoor het bloed sneller kan stollen.
4. Levensstijlfactoren
Roken,
obesitas,
uitdroging
, overmatig alcoholgebruik
en een zittende levensstijl
5. Leeftijd
Naarmate we ouder worden, worden onze aderen en slagaders minder elastisch en neemt ons activiteitsniveau vaak af, wat het risico verhoogt – zelfs zonder andere onderliggende problemen.
Verraderlijke symptomen die je niet mag negeren
